Bluegrass is een muziekstijl omgeven met mysterie. Loes van Schaijk van de band Red Herring geeft ons graag een goede introductie tot deze prachtige muziek.
Waar komt Bluegrass muziek vandaan?
Loes van Schaijk: ‘Binnen de bluegrassgemeenschap leidt de vraag wat is bluegrass precies? tot oeverloze discussies over waar (en vooral met wie) het precies begonnen is. Heel kort door de bocht is bluegrass eigenlijk een mengvorm van allerlei elementen uit andere muziekstijlen die vanaf medio jaren '40 door één band bij elkaar werden gebracht: Bill Monroe & his Blue Grass Boys.’
Bill Monroe and the Blue Grass Boys -Blue Grass Breakdown (1965)
'De karakteristieke stijl van deze band werd door zoveel andere bands geïmiteerd en verder uitgewerkt dat deze tijdens de folkrevival in de jaren '60 een eigen naam kreeg: bluegrass. Vanaf dat moment werd het onderscheid gemaakt met verwante stijlen zoals country en oldtime. Voor die tijd werd alles aangeduid met de (neerbuigende) verzamelterm hillbilly.'
Wanneer spreek je van bluegrass muziek?
‘Dat heeft o.a. te maken met de instrumentatie: enkel akoestische snaarinstrumenten (contrabas, gitaar, mandoline, banjo, viool, Dobro) staan op het podium. Maar ook de speelwijze: solo's en begeleiding worden afgewisseld zoals in jazz.’
Red Herring tijdens een optreden op een dak in Amsterdam met Loes op de contrabas
‘Dan heb je ook nog de high lonesome zang, de ritmische drive, de samenstelling van je set en de thema's waarover gezongen wordt (treinen, houten hutjes in de bergen, eenzaamheid, heimwee, ontrouw, familie, sterven, enzovoort). Maar het blijft lastig om precies te zeggen wanneer iets wel of niet bluegrass is. De één vindt een bepaald onderdeel belangrijker dan de ander.'
Welke artiesten moeten we gaan luisteren om een goede introductie tot bluegrass te krijgen?
‘Nadat je de Godfather Bill Monroe hebt geluisterd, gaan we door met Ralph Stanley. De banjospeler en zanger die je misschien kent als de man die in de film O Brother Where Art Thou het huiveringwekkende Oh Death zingt. Persoonlijk ben ik wat meer gecharmeerd van latere generaties en artiesten die een beetje buiten de lijntjes gingen kleuren, zoals Ricky Skaggs, Tony Rice, Sam Bush, Béla Fleck, Tony Trischka, enzovoort. Als bassist houd ik altijd mijn ogen open voor projecten waar Edgar Meyer bij betrokken is, mensen met wie hij samen heeft gewerkt of oud-leerlingen van hem, zoals de briljante Ethan Jodziewicz die speelt met mandoline-virtuoos Sierra Hull.’
Sierra Hull (en Ethan Jodziewicz) met een Blue Grass cover van 1999 van Prince
‘Ik hou zelf heel erg van bluegrass wat eigenlijk geen bluegrass meer is, vaak wordt dat new acoustic music genoemd: melodieuze bluegrass vermengd met andere invloeden zoals jazz of folk. Mijn persoonlijke favorieten zijn Tim O'Brien en Mr. Sun. In Nederland is er één band die als zodanig leeft van het spelen van bluegrassmuziek, en daar nemen alle andere bluegrassmuzikanten in Nederland hun hoed voor af: Blue Grass Boogiemen, echte rasentertainers. Verder mag Nederland ook heel erg trots zijn op Steam Power, de Tennessee Studs, The Oldtime Stringband, de Stringlers en Vals Plat.'
Hoe past jullie band Red Herring binnen deze traditie van artiesten?
‘Wij krijgen altijd hele wisselende reacties op onze claim dat we bluegrass spelen. Sommige mensen vinden dat wat wij geen echte bluegrass spelen maar eerder folk of een soort akoestische ratjetoe. Anderen zeggen juist dat wij nou echt een typische traditionele bluegrassband zijn. Het zou pretentieus zijn om te beweren dat wij alle muziekstijlen perfect beheersen maar we willen niet puur en alleen voor één stijl kiezen.’
Red Herring - No Hearts Won, live bij de Matrix Rotterdam
‘Onze performance lijkt nogal traditioneel: de single mic stijl waarbij de hele band rondom een centrale microfoon danst. We spelen naast oude bluegrass traditionals ook veel eigen songs die soms meer geënt zijn op blues en pop. Ik denk dat wat wij spelen het eindproduct is van waar wij als vier individuen naar luisteren!'
Jullie spelen dus ook andere muziekstijlen. Hoe hoort de luisteraar dat terug op jullie nieuwe album 'Here To Distract You'??
'Er staan allerlei soorten nummers op dit album. Zo is Rather Die Alone een rouw bluegrassnummer met een tekst die de kaken van Bill Monroe rood zou kleuren. Maar er zijn ook veel verschillende blues, folk en popinvloeden op de plaat te horen. Een muzikale verzameling waar we onze luisteraars graag voor uitnodigen.’
Afgelopen zomer hebben jullie door Tsjechië getourd. Hoe populair is bluegrass in dit land?
‘Ik denk dat bluegrass in principe overal ter wereld een niche is, zelfs in Amerika waar men zich trots op de borst kan kloppen en zeggen dat bluegrass hun cultureel erfgoed is. Tsjechië en Slowakije hebben een bijzondere band met bluegrass en dat voel je als je daar op festivals speelt. Er komt buitengewoon veel volk op bluegrassconcerten af en al onze concerten daar sloegen in als een bom. Dat was best bijzonder, want het grootste deel van het Tsjechische bluegrasspubliek hoort liever teksten in het Tsjechisch; dat zijn ze gewend omdat er tijdens het communisme niet in het Engels gezongen mocht worden.’
Red Herring op het Stary Dobry Western festival in Tsjechië
‘Het technische niveau van instrumentaal spel is in Tsjechië enorm hoog. Het krioelt daar van de virtuozen. Komt het voor ons mooi uit dat wij vooral onze zang (en het Engels) goed op orde hebben, want dat spreekt hen enorm aan. Als we daar zijn hebben we dus de luxe dat we altijd wel kunnen jammen met topmuzikanten, omdat we elkaar goed aanvullen.’
Red Herring gaat opnieuw touren door Nederland. Wat kunnen we allemaal verwachten?
‘De concerten van de tour bestaan uit twee sets: eerst spelen we de CD integraal, en na de pauze spelen we nog een set met onze favorieten uit ons oudere repertoire. We hebben ervoor gekozen om niet 1 CD-release concert te doen maar om er het hele land mee door te toeren in intieme zaaltjes die geschikt zijn voor luisterconcerten. We beginnen in Amsterdam, op zondag 3 september in de Roode Bioscoop. Verder gaan we nog naar De Amer (Amen), Walhalla (Rotterdam), Werftheater (Utrecht), de Zeester (Nijmegen), de Rozenknop (Eindhoven) en Paco Plumtrek (Almelo). Dat wordt de komende twee maanden 7x feest!
